PUŁKOWNIK PILOT BALONOWY ALEKSANDER WAŃKOWICZ BĘDZIE UPAMIĘTNIONY W MOSINIE!

Pułkownik pilot balonowy Aleksander Wańkowicz (1881-1947) był:

– twórcą i organizatorem wielkopolskich oddziałów aeronautycznych (balonowych)
– współzałożycielem pierwszej na ziemiach polskich Oficerskiej Szkoły Aeronautycznej w Poznaniu
– współtwórcą pierwszego Aeroklubu w Poznaniu
– jednym z pionierów polskich wojsk aeronautycznych
– dowódcą pułku aeropiechoty podczas wojny z bolszewicką Rosją
– jednym z inicjatorów powstania pierwszego pisma, poświęconego lotnictwu, a wydawanego w Poznaniu pt. „Polska Flota Napowietrzna”
– patronem sławnych Krajowych Zawodów Balonowych, organizowanych w okresie II Rzeczypospolitej, nazywanych „małym Gordon Bennettem”.

Odznaczony:

– Srebrnym Krzyżem Orderu Wojennego Virtuti Militari
– Krzyżem Walecznych
– medalem pamiątkowym Za Wojnę Lat 1918-1921
– Medalem Dziesięciolecia Odzyskania Niepodległości
– francuskim Krzyżem Kawalerskim Orderu Legii Honorowej
– Orderem Korony Rumunii
– Oficerskim Orderem Gwiazdy Rumunii
– Orderem św. Anny II i II stopnia
– Orderem św. Włodzimierza IV stopnia
– Orderem św. Stanisława z mieczami II i III stopnia

Pułkownik Aleksander Wańkowicz, przed II Wojną Światową i po jej zakończeniu był mieszkańcem Mosiny i Gminy Mosina w Niwce Nowej.

Zmarł schorowany w 1947 r. w Szpitalu PCK w Puszczykówku. Został pochowany na cmentarzu parafialnym w Mosinie, gdzie spoczywa do dzisiaj.

Podczas moich badań nad historią regionalną ustaliłem, że jest to prawie zapomniana postać w kontekście lokalnej wiedzy historycznej, a jego biografia, dokonania, a nawet fakt istnienia grobu pułkownika na mosińskim cmentarzu powszechnie nieznany.

Dlatego też pomysł i podjęcie działań w kierunku upamiętnienia osoby pułkownika Wańkowicza oraz przypomnienia tego zasłużonego oficera powziąłem już w 2020 r.

W 2021 r. opracowałem i złożyłem do Urzędu Miasta w Mosinie i Burmistrza Miasta i Gminy Mosina formalny wniosek o upamiętnienie pułkownika, początkowo poprzez nazwanie jego imieniem skrzyżowania o ruchu okrężnym (ronda) w Mosinie, a następnie ulicy w Mosinie – Pożegowie przy „Gliniankach”. Ta druga procedura jest wciąż w toku.

Otrzymałem pisemne słowa poparcia moich inicjatyw bezpośrednio od:

– dyrektora Muzeum Narodowego w Poznaniu pana Tomasza Łęckiego
– dyrektora Wielkopolskiego Muzeum Niepodległości w Poznaniu pana Przemysława Terleckiego
– dyrektora Muzeum Powstańców Wielkopolskich w Lusowie pana dr Michała Krzyżaniaka
– dyrektora Muzeum Historycznego w Legionowie pana dr hab. Jacka Szczepańskiego
– kustosza dyplomowanego Muzeum Narodowego Rolnictwa i Przemysłu Rolno-Spożywczego w Szreniawie pana dr Mariusza Niestrawskiego
– prezesa Stowarzyszenia Pilotów Wojskowych Lotniska Krzesiny pana mjr rez. pil. Krzysztofa Stobienieckiego
– prezeski Wielkopolskiego Oddziału Polskiego Towarzystwa Ziemiańskiego w Poznaniu pani Wandy Niegolewskiej
– wybitnych polskich badaczy historii polskich wojsk aeronautycznych pana dr Zygmunta Kozaka, pana płk w st. spocz. dr Zbigniewa Moszumańskiego i pana dr hab. Jacka Szczepańskiego oraz byłych i obecnych mieszkańców Mosiny.

Jednocześnie w lutym 2022 r. na zaproszenie Rady Miejskiej w Mosinie brałem udział w posiedzeniu Komisji Oświaty, Spraw Społecznych i Promocji tamtejszego urzędu, zabierając głos i przedstawiając argumenty za zasadnością upamiętnienia pułkownika Wańkowicza, poprzez nadanie nazwy ulicy w Mosinie-Pożegowie.

Dodatkowo, w 2022 r. poinformowałem Oddziałowe Biuro Upamiętniania Walk i Męczeństwa Instytutu Pamięci Narodowej w Poznaniu o mojej idei upamiętnienia pułkownika pilota Aleksandra Wańkowicza w Mosinie, składając jeszcze formalny wniosek o wpis grobu pułkownika do ewidencji grobów weteranów walk o Wolność i Niepodległość Polski. Temat został życzliwie przyjęty, podjęty, a procedura wpisu grobu pułkownika do ewidencji jest w toku.

Instytut Pamięci Narodowej w Poznaniu podjął wtedy decyzję – po analizie mojej informacji i wniosku – iż należy trwale upamiętnić pułkownika Wańkowicza pamiątkową tablicą, umieszczoną na głazie na terenie Mosiny. Tak też się stanie podczas uroczystości o charakterze państwowym w dniu 15 sierpnia 2022 r. o godz. 11.00 w mosińskim Parku Strzelnica.

Na koniec pragnę podkreślić, że dzięki przychylności i poparciu wspomnianych wyżej osób, a w szczególności Burmistrza Gminy Mosina i Instytutu Pamięci Narodowej w Poznaniu moja idea upamiętnienia pułkownika pilota balonowego Aleksandra Wańkowicza – o realizację której zabiegam już od kilkunastu miesięcy znajdzie wkrótce swój szczęśliwy finał – właśnie w Mosinie.

Według mojej wiedzy będzie to pierwsze w powojennej Polsce upamiętnienie pułkownika pilota balonowego Aleksandra Wańkowicza, często nazywanego „ojcem” polskich wojsk balonowych odrodzonej II Rzeczypospolitej.

(Zdjęcie – Pocztówka pamiątkowa, poświęcona płk pil. bal. Aleksandrowi Wańkowiczowi, wydana w lipcu 2022 r. przez Urząd Miasta w Mosinie).

error: Kopiowanie niedozwolone!!