„DZIAŁA ZAGRZMIAŁY W POZNANIU”. EUROPEJSKIE DNI DZIEDZICTWA 2023.

W tym roku Europejskie Dni Dziedzictwa odbyły się pod hasłem „Żywe dziedzictwo-tradycja od pokoleń”. Tegoroczne hasło, wskazane przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, związane było z jubileuszem 20-lecia uchwalenia konwencji UNESCO w sprawie ochrony niematerialnego dziedzictwa kulturowego, a także 10-leciem Krajowej listy niematerialnego dziedzictwa kulturowego. Postanowiłem dołożyć swoją własną, małą cegiełkę do tego przedsięwzięcia. Opracowałem autorski spacer historyczny pt. „Działa grzmiały w Poznaniu. Artyleria w miejskiej tradycji”, który został zaakceptowany i włączony w poznański program obchodów EDD 2023. Tym razem brałem udział w Europejskich Dniach Dziedzictwa już pod własnym, indywidualnym szyldem, jako autor projektu „Ground-Aviation. Robert Kiszkurno – regionalistyka-przewodnik-szkolenia”. Warto było. 
W spacerze uczestniczyli m.in. znani publicznie i aktywni poznańscy społecznicy: Pani Agata Piechurska, lokalna społeczniczka, miejscowa artystka-plastyk, witrażystka, specjalistka w dziedzinie fusingu; Pani Olga Tylińska autorka ciekawego bloga pt. „Poznań 1908. Śladami Marianny – przewodnik dla prawnuczki”; Pan Marcin Muth – fotograf, rzemieślnik, twórca, autor wystaw, kurator, manszard z Garbar; Pan Paweł Skrzypalik, społecznik, „opiekun” tradycji funeralnej miasta Poznania, autor „Cyfrowego Lapidarium Poznania”.
Szczególnym zaszczytem, ale też poważnym egzaminem dla prowadzącego był udział historyk sztuki Pani Doroty Matyaszczyk, autorki szeregu opracowań i publikacji dotyczących historii Poznania i Wielkopolski oraz prof. dr. hab. inż. arch. Przemysława Barka z Politechniki Poznańskiej, autora m.in. legendarnych już poznańskich murali „Opowieść śródecka z trębaczem na dachu i kotem w tle, oraz „Jeżycjady”.
Przybył również wnuk żołnierza, który w 1916 roku odbywał służbę wojskową w armii niemieckiej i to właśnie w poznańskim budynku Arsenału artyleryjskiego przy ul. Stawnej. Przyniósł i pokazał niezwykle ciekawe pamiątki rodzinne – zdjęcia swojego dziadka w okresu jego służby wojskowej w Zeughaus Posen. 
W ramach wycieczki weszliśmy do niedostępnych powszechnie wnętrz monumentalnego budynku, który – jako jedyny – ostał się z dawnego, pruskiego Arsenału artyleryjskiego z połowy XIX w. 
Wysłuchaliśmy „pod chmurką” bardzo ciekawego wykładu z prezentacją multimedialną, przygotowanego i przeprowadzonego przez prof. Radosława Barka. Przedstawił on zarys historii Osady Świętego Gotarda, istniejącej m.in. w rejonie dawnego Arsenału i omówił niepokojące plany ewentualnego zabudowania tego historycznego terenu. Zobaczyliśmy też projekt muralu historycznego, autorstwa profesora, planowany od kilku lat na zaniedbanej ścianie budynku Arsenału przy ul. Stawnej 8.
Na koniec odbył się krótki quiz historyczny. Uczestnicy mieli odpowiedzieć na pytanie, związane z artylerią i wątkiem armat. Pytanie dotyczyło historycznej osoby, trwale związanej z historią Poznania i Wielkopolski, która w przeszłości służyła w formacji artylerii, posiadała stopień kapitana artylerii, niezwykle zasłużyła się dla naszego miasta, ale też poniosła tragiczną śmierć na skutek wystrzału z armaty.
Nagroda dla zwycięzcy była wyjątkowa, niepowtarzalna, zaprojektowana i wykonana przez artystkę-plastyka Panią Agatę Piechurską, specjalnie na mój spacer w ramach Europejskich Dni Dziedzictwa 2023. 
Był to „pastorał biskupi” z gałązki brzozy i elementów metalu i szkła. Przedmiot symbolicznie nawiązywał do biskupa Gotarda z Hildesheim i przedkolacyjnej osady, istniejącej w tym miejscu w XIII wieku. „Pastorał” w górnej części posiadał pięknego, szykującego się do lotu szklanego wróbla. Symbolika tego ptaka została tam umieszczona celowo przez artystkę, ponieważ w otoczeniu budynku dawnego Arsenału artyleryjskiego przy ulicy Stawnej znajduje się ostoja wróbli, jakże rzadkich w tych czasach ptaków na terenie Poznania.
Zwycięzcą głównej nagrody został wnuk żołnierza, który – o dziwo – na początku spaceru stanął ze mną do zdjęcia z przyszłą nagrodą, jeszcze bez świadomości, że później trafi ona w jego ręce.
Mój spacer w ramach Europejskich Dni Dziedzictwa 2023 przy okazji „narodził” ciekawe odkrycie archeologiczne z dziedziny dawnej architektury, które zgłosiłem oficjalnie do biura Miejskiemu Konserwatora Zabytków w Poznaniu. Był archeolog, była wizja, a przede wszystkim uzyskałem potwierdzenie, że jest to całkowicie nowe odkrycie, uprzednio nigdy nie zgłaszane i nie opisywane w dotychczas sporządzonych dokumentacjach i publikacjach archeologicznych. O szczegółach napiszę wkrótce. „Badania”, analizy i dyskusje trwają, zdania są podzielone, a wnioski końcowe mogą okazać się na wskroś interesujące. 
Kończąc, należy wspomnieć o pozytywnej atmosferze, panującej w czasie naszej wędrówki po Poznaniu. 
Miałem okazje poznać wiele życzliwych i naprawdę szczerze przychylnych mi wartościowych osób, pasjonatów, społeczników, artystów, twórców, kochających swoje miasto i jego dziedzictwo. Narodziły się przy tym nowe pomysły i projekty, o których będę informował wkrótce.

Serdecznie dziękuję wszystkim za udział w spacerze pt. „Działa grzmiały w Poznaniu. Artyleria w miejskiej tradycji.” w ramach tegorocznych, poznańskich Europejskich Dniach Dziedzictwa 2023 i zapraszam w przyszłym roku.

 

Robert Kiszkurno

Ground-Aviation

(regionalistyka-przewodnik-szkolenia)

 

„Zawsze jest czas na rozwinięcie skrzydeł. Jeśli Ty nie spełnisz swojego marzenia, to ktoś inny zatrudni Cię, żebyś pomógł mu spełnić Jego”.